SportLogia
Vol. 8, Issue 2, Decembar 2012.
RAZLIKE U EKSPLOZIVNOJ I REPETITIVNOJ SNAZI DVANAESTOGODIŠNJIH UČENIKA SA RAZLIČITIM MORFOLOŠKIM POKAZATELJIMA
Nikola Stojanović1, Mihajlo Mijanović2, Toplica Stojanović2, and Dragan Perić3
1Fakultet sporta i fizićkog vaspitanja, Univerzitet u Nišu, Srbija
2Fakultet fizičkog vaspitanja i sporta, Univerzitet u Banjoj Luci, Bosna i Hercegovina
3Javna ustanova sportki centar Čair, Niš, Srbija
ORIGINALNI NAUČNI ČLANAK
doi: 10.5550/sgia.120802.se.136S
Sažetak
U ovom istraživanju je napravljen pokušaj da se definiše postupak kojim bi se obezbjedile optimalno distiktne grupe učenika, uzimajući u obzir morfološku strukturu tijela, kroz koji će se definisati eventualne razlike u eksplozivnoj i repetitivnoj snazi. S tim ciljem na uzorku od 269 učenika uzrasta 12 godina + 6 mjeseci su izmjerene tri morfološke mjere (visina, tjelesna masa, kožni nabor) i pet motoričkih testova za procjenu eksplozivne i repetitivne snage. Najprije su primjenom K-means klaster analize definisane tri distinktne grupe ispitanika u svakom pojedinačnom antropometrijskom segmentu, sa niskim, prosječnim i visokim vrijednostima. Na osnovu maksimalnog broja mogućih kombinacija prethodno definiranisanih grupa ukupnog uzorka učenika, utvrđene su tri grupe sa različitim morfološkim strukturama tijela i to: 104 učenika sa niskim vrijednostima, 113 učenika sa prosječnim vrijednostima i 52 učenika sa visokim vrijednostima u sve tri antropometrijske mjere. Kroz ovako definisane grupe učenika utvrđivane su eventualne razlike u izmjerenim testovima eksplozivne i repetitivne snage. Na osnovu dobijenih rezultata može se konstatovati da je grupa sa niskim vrijednostima morfoloških pokazatelja (visina, tjelesna masa, kožni nabor) postigla najbolje rezultate u testu za procjenu repetitivne snage ruku (MSKL), grupa sa prosječnim vrednostima u testovima za procjenu eksplozivne snage (MSDM i MT20V), dok u ostalim testovima nije bilo statistički značajne razlike između distinktnih grupa.
Definisanje potencijalnih mogućnosti za manifestaciju određenih motoričkih sposobnosti, na osnovu ovih morfoloških pokazatelja za svaku uzrasnu kategoriju učenika, omogućilo bi se primjenom malog broja antropometrijskih mjera. Svrstati određenog učenika u odgovarajuću (za njegove afinitete) grupu i omugućiti mu realizaciju takvog posebnog programa rada koji bi dao nejefikasnije usavršavanje njegovih kvaliteta.
Ključne riječi: eksplozivna i repetitivna snaga, distinktne grupe, morfološka struktura.
Reference
Анастасовски, А, Клинчаров, И., & Анастасовски, И. (2000). Теоријата и методологијата на физичко воспитување [The theory and methodology of physical education]. Skopje, MK: Факултетот за физичка култура Универзитетот "Св. Кирил и Методиј".
Blazevich, A. J., Cannavan, D., Coleman, D. R., & Horne, S. (2007). Influence of concentric and eccentric resistance training on architectural adaptation in human quadriceps muscles. Journal of Applied Physiology, 103(5), 1565–1575. doi: 10.1152/japplphysiol.00578.2007;
PMid: 17717119
Deforche, B., Lefevre, J., De Bourdeaudhuij, I., Hills, A. P., Duquet, W., & Bouckaert, J. (2003). Physical ftness and physical activity in obese and nonobese Flemish youth. Obesity Research, 11, 434–441. doi: 10.1038/oby.2003.59; PMid: 12634442
Eisenmann, J. C., Welk, G. J., Wickel, E. E., & Blair, S. N. (2007). Combined influence of cardiorespiratory fitness and body mass index on cardiovascular disease risk factors among 8-18 year old youth: The Aerobics Center Longitudinal Study. International Journal of Pediatric Obesity, 2, 66–72. doi: 10.1080/17477160601133713; PMid: 17763013
Findak, V. (2003). Metodika tjelesne i zdravstvene kulture [The methodology of physical education]. Zagreb, HR: Školska knjiga.
Hardman, K. (2007). Current situation and prospects for physical education in the European Union - study. Brussels: Directorate General Internal Policies of the Union, Policy Department Structural and Cohesion Policies, Culture and Education, European parliament.
International Life Sciences Institute (ILSI) (2000). Overweight and obesity in European children and adolescents: causes and consequences – prevention and treatment. Report prepared by the ILSI Europe overweight and obesity children task force.
Jarić, S., & Kukolj, M. (1996). Sila (jačina) i snaga u pokretima čoveka [Force, strength in human movement]. Fizička kultura, 50(1-2), 15–28.
Kim, J., Must, A., Fitzmaurice, G. M., Gillman, M. W., Chomitz, V., Kramer, E., .... Peterson, K. E. (2005). Relationship Relationship of physical fitness to prevalence and incidence of overweight among schoolchildren. Obes Res., 13(7), 1246–1254. doi: 10.1038/oby.2005.148; PMid: 16076995
Клинчаров, И. (2003). Одредување на разликите во некои морфолошки и моторни манифестации међу учениците од машки и женски пол на возраст 11-14 години. [Determining the differences in certain morphological and motor manifestations among male and female school children aged 11-14]. Физичка култура, 2, 22–24.
Клинчаров, И. (2008). Разлики во базичните морфолошки карактеристики помеђу дистинктни групи на 12 годишни ученици со различно ниво на физичка способност [Differences in the basic morphological characteristics between distinct groups of 12-year-old school children at different levels of physical abilities]. In S. Tufekčijevski (Ed.), Стручно научен собир "Програмско-организациска, стручна и научна димензија на училишниот спорт" (pp. 276–281). Скопје, MK: Федерација на училишен спорт на Македонија.
Клничаров, И., & Христовски. Р. (2003). Разлики во некои морфолошки и моторички манифестации међу ученичките на 11-14 годишна возраст [Determining the differences in some of the morphological and motor manifestations among female school children aged 11-14]. Физичка култура, 2, 69–71.
Клинчаров, И., Христовски, Р., & Ацески, А. (2005). Влијание на висината, тежината на телото, трицепс кожениот набор и бодимас индексот врз успешнота во манифестација на одредени моторички квалитети кај ученици на 12 годишна возраст [The influence of height, body weight, skinfold thickness of the triceps and the BMI on the success in the manifestation of certain morphological qualitites of 12-year-old school children]. Физичка култура, 2, 35–39.
Klinčarov, I., & Stojanović, T. (2001). Utvrđivanje razlika motoričkih manifestacija kod maksimalno distinktnih grupa sa različitim morfološkim pokazateljima [Determining the differences in the motor manifestations of maximally distinct groups with different morphological indicators]. In N. Živanović (Ed.), Osmi međunarodni simpozijum FIS komunikacije 2001 u fizičkom vaspitanju, sportu i rekreaciji (pp. 219-223). Niš, RS: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja.
Klinčarov, I., & Stojanović, T. (2005). Predikcija generalne motoričke sposobnosti za manifestaciju dugotrajnih eksplozivnih kvaliteta sile kod učenika muškog pola uzrasta 13 godina [The prediction of general motor abilities for the manifestation of the long-term explosive quality of force among male school children aged 13]. In N. Živanović (Ed.), Nacionalni naučni skup sa međunarodnim učešćem FIS Komunikacije(pp. 191-195). Niš, RS: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja.
Klinčarov, I., & Stojanović, T. (2006). Uticaj težine, kožnog nabora nadlaktice i bodimas indeksa na uspesnošt u manifestaciji dugotrajnih eksplozivnih kvaliteta sile kod 12 godišnjih učenika oba pola [The influence of weight, skinfold thickness of the upper arm and the BMI on the success in the manifestation of the long-term explosive quality of force among 12-year-old school children of both genders]. Glasnik Antropološkog društva Jugoslavije, 41, 367–373.
Knežević, O., & Mirkov, D. (2011). Sila i snaga mišića opružača u zglobu kolena [The force and strength of extensor muscles in the knee joint]. Fizička kultura, 65(2), 5–15.
Kovač, M., Leskošek, B., & Strel, J. (2008). Overweight and obesity trends in Slovenian boys from 1991 to 2006. Acta Universitatis Palackianae Olomucensis, 38(1), 17–25.
Kuczmarski, R. J., Ogden, C. L., Grummer-Strawn, Flegal, K. M., Guo, S. G., Wei, R., ... Johnson, C. L. (2000). CDC growth charts: United States. Advance data from vital and health statistics; no. 314. National Center for Health Statistics.
Kurelić, N., Momirović, K., Stojanović, M., Šturm, J., Radojević, Đ., & Viskić-Štalec, N. (1975). Struktura i razvoj morfoloških i motoričkih dimenzija omladine [The structure and development of the morphological and motor dimensions of the young]. Beograd, RS: Institut za naučna istraživanja Fakulteta za fizičko vaspitanje.
Matić, M. (1978). Čas telesnog vežbanja [Physical exercise classes]. Beograd, RS: NIP Partizan.
Mota, J., Guerra, S., Leandro, C., Pinto, A., Ribeiro, J., & Duarte, J.A. (2002). Association of maturation sex and body fat in cardiorespiratory fitness. American Journal of Human Biology, 14, 707–712. doi: 10.1002/ajhb.10086; PMid: 12400030
Pate, R. R., Wang, C. Y., Dowda, M., Farrell, S. W., & O’Neill, J. R. (2006). Cardio-respiratory fitness levels among US youth 12 to 19 years of age. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 160(10), 1005–1012. doi: 10.1001/archpedi.160.10.1005; PMid: 17018458
Pincivero, D. M., Campy, R. M., & Karunakara, R. G. (2004). The effects of rest interval and resistance training on quadriceps femoris muscle. Part II: EMG and perceived exertion. Journal of Sports Medicine & Physical Fitness, 44(3), 224–232.
Starc, G., & Strel, J. (2011). Tracking excess weight and obesity from childhood to young adulthood: a 12-year prospective cohort study in Slovenia. Public Health Nutrition, 14, 49–55. doi: 10.1017/S1368980010000741; PMid: 20392312
Steele, R. M., Brage, S., Corder, K., Nicholas J., Wareham, N. J., & Ekelund, U. (2008). Physical activity, cardiorespiratory fitness, and the metabolic syndrome in youth, Invited review. Journal of Applied Physiology, 105, 342–351. doi: 10.1152/japplphysiol.00072.2008; PMid: 18369096; PMCid: 2494842
Strel, J. (2006). Correlation of physical characteristics and general endurance: A comparison of 7- to 19-year-old pupils between 1983, 1993 and 2003. Anthropological Notebooks, 12(2), .113–128.
Šukov, J., Živković, V., Šukova-Stojmanovska, D., & Klinčarov, I. (1998). Taksonomizacija latentne morfološke strukture ispitanika kao kriterujum za optimalizaciju nastavnih planova i programa fizičkog vaspitanja u osnovnim školama [The taxonomy of the latent morphological structure of participants as the criterion for the optimalization of curricula and physical education programs in elementary schools]. In G. Bala (Ed.), Prvi međunarodni simpozijum fizičke kulture. Novi Sad, RS: Misli.
Тодоровска, Л. (1997). Антропометријски параметри за одредување на степенот на исхранетост кај деца [The anthropometric parameters for the determination of the extent of obesity among children]. Unpublished master thesis, Univesity of Skopje, Faculty of Medicine.
Verhošanski, J. I. (1979). Razvoj snage u sportu [Developing strength in sport]. Beograd, RS: Partizan.
